Do livro para o palco e vice-versa: sobre uma tradução brasileira de Iwona, Księżniczka Burgunda (Ivone, princesa da Borgonha), de Witold Gombrowicz
DOI:
https://doi.org/10.5007/2175-7968.2023.e92527Palabras clave:
Iwona, ksi??niczka Burgunda (Ivone, princesa da Borgonha), entre o palco e o livro: traduzir (para o) teatro, Gombrowicz no BrasilResumen
Em vista do projeto de publicação em livro da minha tradução de Iwona, Księżniczka Burgunda (Ivone, princesa da Borgonha), de Witold Gombrowicz – feita sob encomenda para a primeira montagem brasileira da peça, em 2003 –, revisito a empreitada e reexamino o processo tradutório, suas motivações e premissas, seus problemas e resultados. Redirecionada do espaço do palco para o âmbito das letras, confrontada com um novo momento da trajetória de recepção de Gombrowicz em nosso país, a tradução realizada anos atrás dá ensejo a uma série de questionamentos: as diretrizes do trabalho tradutório (ainda) se mostram acertadas? Suas soluções – textuais e paratextuais – (ainda) parecem satisfatórias? Em que medida? Por quê?
Citas
Barańczak, Stanisław. Ocalone w tłumaczeniu: szkice o warsztacie tłumacza poezji z dodatkiem małej antologii przekładów-problemów. Wyd. 3. Kraków: a5, 2004.
Berman, Antoine. Pour une critique des traductions: John Donne. Paris: Gallimard, 1995.
Bigliazzi, Silvia; Kofler, Peter & Ambrosi, Paola (Ed.). Theatre translation in performance. London/New York: Routledge, 2013.
Figueiredo, Guilherme. Tartufo 81. Rio de Janeiro: Civilização Brasileira, 1980.
Franczak Jerzy. “Trzy i pół dramatu”. In: Gombrowicz, Witold. Dramaty. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2012a. p. 460-470.
Gasparini, Pablo. El exílio procaz: Gombrowicz por la Argentina. Rosario: Beatriz Viterbo, 2007.
Gombrowicz, Witold. Théâtre: Yvonne, princesse de Bourgogne, Mariage. Traduction par K. A. Jelenski, Geneviève Serreau, Koukou Chanska & Georges Sédir. Paris: Julliard, 1965.
Gombrowicz, Witold. Bakakai. Tradução de Álvaro Cabral. Rio de Janeiro: Expressão e Cultura, 1968.
Gombrowicz, Witold. A pornografia. Tradução de Flávio Moreira da Costa. Rio de Janeiro: Expressão e Cultura, 1970.
Gombrowicz, Witold. A pornografia. Tradução de Tati de Moraes; revisão da tradução Yan Michalski. Rio de Janeiro: Nova Fronteira, 1986.
Gombrowicz, Witold. Dramaty. Wyd. 2. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1988.
Gombrowicz, Witold. Ferdydurke. Tradução de Tomasz Barciński. São Paulo: Companhia das Letras, 2006.
Gombrowicz, Witold. Cosmos. Tradução de Tomasz Barciński e Carlos Alexandre Sá. São Paulo: Companhia das Letras, 2007.
Gombrowicz, Witold. “Contra os poetas”. Tradução de Marcelo Paiva de Souza. Poesia Sempre, 30, p. 21-29, 2008.
Gombrowicz, Witold. Pornografia. Tradução de Tomasz Barciński. São Paulo: Companhia das Letras, 2009.
Gombrowicz, Witold. Curso de filosofia em seis horas e quinze minutos. Tradução de Teresa Bulhões Carvalho da Fonseca. Rio de Janeiro: José Olympio, 2011.
Gombrowicz, Witold. Dramaty. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2012a.
Gombrowicz, Witold. Testament: rozmowy z Dominique de Roux. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2012b.
Gombrowicz, Witold. Teatro completo. Traducción de Bożena Zaboklicka, Pau Freixa, Witold Gombrowicz y Alejandro Rússovich. Buenos Aires: El Cuenco de Plata, 2018.
Jarzębski, Jerzy. Natura i teatr: 16 tekstów o Gombrowiczu. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2007.
Jarzębski, Jerzy (Red.). Witold Gombrowicz nasz współczesny. Kraków: Universitas, 2010.
Kosiński, Dariusz. Teatra polskie. Historie. Warszawa: PWN, 2010.
Levý, Jiří. The art of translation. Translated by Patrick Corness. Amsterdam: John Benjamins, 2011.
Markowski, Michał Paweł. Czarny nurt: Gombrowicz, świat, literatura. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2004.
Morini, Massimiliano. Theatre translation: theory and practice. London: Bloomsbury, 2022.
Puzyna, Konstanty. “Pestka”. In: Puzyna, Konstanty. Czasem coś żywego. Teksty najważniejsze. Warszawa: Agora, 2015. p. 185-192.
Ratajczakowa, Dobrochna. “Sługa dwóch panów: dwoisty żywot dramatu”. In: Markiewicz, Henryk (Wybór). Problemy teorii literatury, seria 4, prace z lat 1985-1994. Wrocław: Ossolineum, 1998. p. 259-268.
Sarrazac, Jean-Pierre. Poética do drama moderno: de Ibsen a Koltès. Tradução de Newton Cunha, Jacó Guinsburg & Sonia Azevedo. São Paulo: Perspectiva, 2017.
Skibińska, Elżbieta (Red.). Gombrowicz i tłumacze. Łask: Oficyna Wydawnicza Leksem, 2004.
Totzeva, Sofia. Das theatrale Potential des dramatischen Textes: ein Beitrag zur Theorie von Drama und Dramenübersetzung. Tübingen: Gunter Narr Verlag, 1995.
Worthen, William B. Dramat: między literaturą a przedstawieniem. Tłumaczenie Mateusz Borowski, Małgorzata Sugiera. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2013.
Zumthor, Paul. Performance, réception, lecture. Longueuil: Le Préambule, 1990.
Żółkoś, Monika. Ciało mówiące: Iwona, księżniczka Burgunda Witolda Gombrowicza. Gdańsk: słowo/obraz terytoria, 2001.
Descargas
Publicado
Cómo citar
Número
Sección
Licencia
Derechos de autor 2023 Cadernos de Tradução

Esta obra está bajo una licencia internacional Creative Commons Atribución 4.0.
Declaración de Derecho de Autor
Los autores conservan sus derechos de autor y conceden a la revista el derecho a la primera publicación bajo la Licencia Creative Commons Attribution, que permite que se comparta el trabajo reconociéndose la autoría y publicación inicial en esta revista.
Los autores están autorizados a asumir contratos adicionales por separado para la distribución no exclusiva de la versión del trabajo publicada en esta revista (por ej.: publicar en un repositorio institucional o como capítulo de libro, reconociéndose la autoría y publicación inicial en esta revista).
















































